होम लोन (Home Loan) मार्गदर्शक: गृह कर्ज मिळवण्याचे सोपे आणि शंभर टक्के यशस्वी मार्ग! 2025

गृह कर्ज म्हणजे काय ?

Home Loan गृह कर्ज म्हणजे घरासाठी घेतलेलं कर्ज.आता हे कर्ज घरातल्या कामांसाठी नवीन घर घेण्यासाठी, घर बांधण्यासाठी, घरचा पुनर्विकास करण्यासाठी, एखादा प्लॉट घेण्यासाठी किंवा पुनर्विक्री फ्लॅट खरेदी करण्यासाठी हे कर्ज घेतले जाते. साध्या सरळ भाषेत सांगायचे झाले तर ही कर्ज केवल घरासाठी घेतले जाते. तुम्ही कोणत्याही वित्तीय संस्थेतून किंवा बँकेमधून या कर्जासाठी अर्ज करू शकता.

होम लोन म्हणजेच गृह कर्ज कसे काढावे ?

Home Loan गृह कर्ज काढण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या वित्तीय बँकेमध्ये जाऊन किंवा बँकेच्या ॲप वरती जाऊन तुम्हाला अर्ज करावा लागतो. एकदा अर्ज केल्यानंतर वित्तीय संस्था तुमच्या सर्व कागदपत्रांची तपासणी करून तुम्ही ज्या घरासाठी कर्ज घेत आहात त्या घराची सर्व काही कागदपत्रांची पडताळणी करून तुम्हाला बँकेद्वारे किंवा कोणत्याही वित्तीय संस्थेद्वारे तुमचा अर्ज स्वीकारला जातो. कोणतीही वित्तीय संस्था ही विना व्याजदर होम लोन किंवा गृह कर्ज देत नाही. त्यामुळे जे काही तुम्ही लोन साठी अर्ज कराल त्यावर लागणारा इंटरेस्ट रेट म्हणजेच व्याजदर तुम्हाला दरवर्षाला द्यावा लागेल.

होम लोन साठी काय कागदपत्र लागतात ?

होम लोन घेण्यासाठी जसे मी म्हणालो की तुम्ही जवळच्या कोणत्याही वित्तीय संस्थेमध्ये जाऊन तुम्ही अर्ज दाखल करू शकता. अर्ज करण्यासाठी तुम्हाला एक होम लोन चा फॉर्म देण्यात येईल तो फॉर्म पूर्णपणे तुमची सर्व माहिती करून आणि सर्व कागदपत्रे देऊन तुम्ही अर्ज दाखल करू शकता.
तर आता कोणती कागदपत्र महत्त्वाची आहेत आणि कोणती कागदपत्रा लागतील याबद्दल मी तुम्हाला माहिती देतो.

महत्वाची कागदपत्रे

• ओळखीचा पुरावा – जी कोणी व्यक्तीत अर्ज करणार आहे त्याच्या भारतातील ओळखीचा पुरावा पाहिजे. जसे कि PAN CARD , ADHAR CARD, VOTER ID किंवा पासपोर्ट जेणेकरून तुमची ओळख होईल.
• ADDRESS पुरावा – ऍड्रेस पुरावा ह्यासाठी घेतला जातो कि जेव्हा फुढे काही पण प्रॉब्लेम झ्हाला तर तुमच्या ऍड्रेस वर वित्ताय संस्था निरोप पाठवतील. ऍड्रेस प्रूफ मध्ये तुमच्या घराचे LIGHT बिल , ADHAR CARD किंवा पासपोर्ट ची गरज लागते.
• उत्पन्नाचा पुरावा – हा पुरावा घेण्या मागचे कारण असे कि तुम्ही जितक्या पैसासाठी अर्ज करत आहेत ते तुम्ही वित्ताय संस्थाने ला कसे परत कराल. म्हणजेच तुमच्या उत्पन्नाच्या पुराव्या वरून तुम्ही किती पर्यंत पैश्याची मागणी करू शकता हे समझण्यासाठी घेतला जातो. ह्या मध्ये तुमच्या ३ महिन्याची सॅलरी स्लिप आणि FORM १६ तपासाला जातो.
• जर का कोणी स्वतःचा धंदा करत असेल तर त्या परिस्तिथी मध्ये तुम्हाला इनकम टॅक्स रिटर्न ( ITR )फाईल सबमिट करावी लागेल.
• आपण होम लोन (Home Loan) घेण्याचा विचार करत असाल, तर “माझी पात्रता किती आहे?” हा प्रश्न सर्वप्रथम मनात येतो. होम लोन पात्रता ठरवताना बँक किंवा फायनान्शियल संस्था काही महत्त्वाचे निकष पाहते.
• अर्जदाराचे वय – लोन (Home Loan) कालावधी ठरवणारा महत्त्वाचा घटक
• वय हे होम लोन पात्रतेत महत्त्वाची भूमिका बजावते. जर तुम्ही करिअरच्या सुरुवातीच्या टप्प्यावर असाल, तर तुम्हाला लांब कालावधीसाठी लोन घेण्याची संधी मिळते, कारण तुमच्याकडे नियमित उत्पन्नाची अधिक वर्षे शिल्लक असतात. यामुळे EMI परतफेड करणे सोपे होते. याउलट, निवृत्तीच्या जवळ असलेल्या अर्जदारांना कमी कालावधीसाठी लोन दिले जाते. म्हणून, लोन घेताना वय एक महत्त्वाचा घटक मानला जातो.
• क्रेडिट स्कोअर आणि क्रेडिट इतिहास – विश्वासार्हतेचे प्रतीक
• जर तुमचा स्कोअर 750 किंवा त्यापेक्षा जास्त असेल आणि तुम्ही पूर्वी घेतलेल्या लोनचे हप्ते वेळेवर भरले असतील, तर तुमची पात्रता अधिक ठरते. चांगला क्रेडिट प्रोफाईल असलेल्या अर्जदारांना लवकर आणि चांगल्या अटींवर लोन मिळण्याची शक्यता वाढते.
• उत्पन्नाची स्थिरता – नोकरी किंवा व्यवसाय किती स्थिर आहे?
• बँक नेहमी त्या अर्जदारावर विश्वास ठेवते ज्याचं उत्पन्न सातत्याने येत असतं.
• वेतनधारी अर्जदार असल्यास, 3 वर्षांहून अधिक कालावधीची नोकरी आणि नियमित पगार ही एक सकारात्मक बाब आहे.
• स्वयंरोजगारित व्यक्ती असल्यास, 3 वर्षांपेक्षा जुना आणि स्थिर व्यवसाय, तसेच त्यातून येणारे नियमित उत्पन्न हे फायदेशीर ठरते. अशा अर्जदारांना स्पर्धात्मक व्याजदरावर लोन मिळू शकते.
• 4. जर तुमचं उत्पन्न ₹50,000 असेल आणि त्यातील ₹20,000 आधीच इतर हप्त्यांमध्ये जात असेल, तर तुमचा FOIR 40% होतो.
• कमी FOIR असेल, तर बँकेला खात्री वाटते की तुम्ही नवीन लोनचे EMI सहज भरू शकता, आणि त्यामुळे लोन मंजूरीची शक्यता अधिक असते.

Home EMI Calulator.

घराचे स्वप्न आणि होम लोनची खरी सुरुवात
आपल्यातील प्रत्येकालाच आयुष्यात एक घर असावं, ही अंतःकरणातील ओढ असते. कधीकधी हे स्वप्न लवकर साकार होतं, तर कधी ते वर्षानुवर्षं वाट पाहत राहतं. मीसुद्धा अनेक वर्षं भाड्याच्या घरात राहून “आपलं घर” या कल्पनेला मनात जपून होतो. पण जेव्हा घर विकत घेण्याचा निर्णय घेतला, तेव्हा पहिलाच प्रश्न डोक्यात आला – “घर घेण्यासाठी लागणारा पैसा कुठून आणायचा?” इथेच “होम लोन” हा पर्याय समोर येतो.

लोनसाठी अर्ज करताना पहिलं लक्षात येतं ते म्हणजे स्वतःची पात्रता (eligibility) – उत्पन्न, नोकरीचा प्रकार, कर्ज परतफेडीची क्षमता, आणि अर्थातच क्रेडिट स्कोअर. मी जेव्हा पहिल्यांदा eligibility calculator वापरला, तेव्हा कळलं की घर घेणं फक्त स्वप्न नसून एक नियोजित जबाबदारी आहे. बँक किंवा NBFC यांच्याकडून मिळणाऱ्या कर्जाच्या अटी, व्याजदर, कालावधी, यावर तुम्ही किती सुसंगत आहात हे तपासलं जातं.

कागदपत्रं, प्रक्रियेतील पावलं आणि मनाची तयारी
होम लोनसाठी लागणारी कागदपत्रं म्हणजे एक वेगळंच विश्व असतं. सुरुवातीला वाटतं की एवढं सगळं जमवणं कठीण जाईल, पण जेव्हा एकेक गोष्ट हातात घेतो, तेव्हा प्रक्रिया सुलभ वाटायला लागते. आधार कार्ड, पॅन, उत्पन्नाचे पुरावे, ITR, बँक स्टेटमेंट्स, आणि घराची कागदपत्रं – हे सगळं तुमचं पात्रता प्रमाणित करतं. काही वेळा बँकेचे प्रतिनिधी घरात येऊन पाहणी करतात, तुमची नोकरी, उत्पन्न, आणि स्थायिकता तपासतात. हे सगळं एकदा पार पडलं की ‘sanction letter’ मिळतो – त्यात तुम्हाला मिळणाऱ्या कर्जाची रक्कम, व्याजदर आणि EMI चा तपशील असतो.

एक अनुभव सांगतो – माझं घर under construction होतं, त्यामुळे कर्जाचा पैसा हप्त्यांनी बिल्डरला मिळत होता आणि सुरूवातीला फक्त व्याजाचा EMI भरावा लागत होता. पूर्ण बांधकाम झाल्यावर मुख्य EMI सुरू झाला. ही माहिती मला आधीच मिळाल्यामुळे मला कोणताही आर्थिक धक्का बसला नाही. या प्रक्रियेत सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे संयम आणि स्पष्टपणा. काही वेळा लोन सॅन्क्शनमध्ये उशीर होतो, काही वेळा अधिक माहिती मागवली जाते – पण या सगळ्या टप्प्यांतून गेल्यावर जेव्हा घराची चावी हातात येते, तेव्हा वाटतं – “सगळ्या मेहनतीला अर्थ आहे.”

फायदे, जबाबदारी आणि एका नवीन सुरुवातीची गोष्ट
याच्या अनेक फायदे आहेत – मालकी मिळणं, भाडं टळणं, आणि मुख्य म्हणजे तुमच्या आर्थिक शिस्तीची सुरुवात. EMI भरताना सुरुवातीला थोडं अवघड वाटतं, पण हळूहळू त्याची सवय होते आणि आपोआप तुमच्या खर्चात शिस्त येते. आणखी एक सकारात्मक गोष्ट म्हणजे करसवलत (Tax benefits).

पण, या प्रवासात काही गोष्टी कायम लक्षात ठेवा – व्याजदर कधीही वाढू शकतो, तुमची नोकरीची स्थिरता आणि उत्पन्न या आधारावर EMI सुसंगत ठेवा. काही वेळा balance transfer च्या माध्यमातून कमी व्याजदर मिळू शकतो, ज्यामुळे EMI कमी होतो. मला हे कळल्यावर मी दुसऱ्या बँकेत लोन ट्रान्सफर करून जवळपास ७०,००० रुपयांचा व्याज वाचवला. शेवटी सांगावंसं वाटतं – घर म्हणजे फक्त चार भिंतींचं ठिकाण नाही, ते तुमचं मानसिक आणि भावनिक आश्रयस्थान असतं.

होम लोन हे फक्त आर्थिक व्यवहार नाही, तर तुमच्या आयुष्याच्या एका नव्या पर्वाची सुरुवात असते. सुरुवातीला वाटणाऱ्या अडचणी, कागदपत्रांची झगडत, आणि EMI ची चिंता – या सगळ्याच्या पलीकडे एक खूप मोठं समाधान लपलेलं असतं.

घर घेणं म्हणजे फक्त चार भिंती विकत घेणं नाही, तर तुमच्या स्वप्नांना, आठवणींना आणि तुमच्या कुटुंबाच्या सुरक्षिततेला एक हक्काचं छप्पर मिळवणं असतं.

आज नाही तर उद्या, पण तुमचं घर हे तुमच्या हातात असणारं सगळ्यात मोठं स्वप्न असणार आहे. त्याच्या दिशेनं पावलं टाका.

निष्कर्ष:

होम लोन म्हणजे तुमच्या “घराच्या स्वप्नाला” आकार देणारी पायरी. आर्थिक सजगता, संयम आणि योग्य माहिती याच्या मदतीने हा प्रवास तुम्ही नक्कीच यशस्वी करू शकता. तुम्ही देखील जर स्वतःचं घर घ्यायचा विचार करत असाल, तर आजच तयारी सुरू करा – कारण घराच्या दरवाजापलीकडे एक नवीन आयुष्य तुमची वाट पाहतंय.

आणखी वाचा